1999 yılı neden Osmanlı Devleti'nin 700. Yıldönümüdür? Osmanlı Devleti'nin 1299 yılında kurulduğu kesin midir?

Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi

Osmanlı tarih kaynaklarının bu konuda iki ayrı nakilleri bulunmaktadır.

     1) Hicri 699 yılını esas alan görüştür. Ancak 699 yılının hangi ayıdır? Elimizdeki bazı kaynaklar, 4 Cemaziyelula 699 tarihini vermektedirler ki, Miladi karşılığı 27 Ocak 1300 etmektedir ve Sultan Abdülhamid Han'ın tesbit ettirdiği tarih de budur. Osmanlı Maarif Nezareti, İstiklal-i Osmaninin tam gününü tesbit etmek üzere, konuyu 28 Kanun-ı Sani 1329 tarihli tezkire ile Tarih-i Osmani Encümeni Başkanlığına havale eylemiştir. Encümenin görevlendirdiği tarihçi Efdalüddin konuyu bütün kaynaklardan araştırmış ve bazı sonuçlara ulaştıktan sonra bu tarih yani 4 Cemaziyelula 699 / 27 Ocak 1300 tarihi istiklal kazanılan gün olarak kutlanmaya başlanmıştır.

Her ne kadar Osmanlı Beyliğinin bağımsızlığına alamet olacak bazı olaylar daha önce meydana gelmiştir; 688/1288-1289'de tabi ve alemin gelmesi gibi. Ancak tarihçilerin çoğunluğu 699 yılı üzerinde ittifak halindedirler. Bu yıl içinde Osman Bey'e tabi, Ala'addin Keykubad'ın Gazan Han tarafından azi ve hapsedilmesi üzerine, Selçuklu Devleti fiilen sona ermiş ve uç gazileri (Serhad Ümerası) da bir araya gelerek Osman Gazi'yi saltanat tahtına oturtmuşlardır. El öpülerek bi'atın yapıldığı bu merasimin günü, Osmanlı Devleti'nin istiklal günü olarak kabul edilmelidir. Ancak bu gün hangi gündür?

Bu günün Cemaziyelula 699 / 27 Ocak 1300 olduğuna dair elimizde bulunan tek resmi belge, sadece 1263/1847 tarihli Salname'dir. Salnamenin bu bilgiyi nereden aldığı bütün araştırmalara rağmen elde edilememiştir. Bu resmi kaynaktan başka günü belirten vesika bulunmadığına göre, doğru olanın 4 Cemaziyelula 699 27 Ocak 1300 tarihi olduğudur ve netice olarak Osmanlı Devleti'nin 700. Yılı, 1999 değil 2000 yılıdır.

Bu izahlara göre, Cumhuriyet dönemi tarihçilerinin bu zamana kadar nakl ede geldikleri 1299 yılı, sadece merasim gününün 699 yılının ilk üç ayında yani Muharrem, Safer ve Rebiülevvel aylarında olması halinde doğru olabilecektir. Buna dair bir kaynak veya belge yoktur. Ancak kutlamalar, sembolik şeyler olması hasebiyle, bu ince ayrıntıda boğulmaya gerek yoktur.

     2) Hicri 700 yani 1300 yılını esas kabul eden görüştür. Burada ay yoktur ve hatta Tarihçi Ali, bu tarihin, her yüzyılda bir müceddid geleceğini ifade eden hadisin manasına Osman Gazi'nin masadak olması için böyle bir yola başvurulduğunu açıkça ifade etmektedir. Gerçekten Lütfi Paşa'ya göre, Osman Bey, 8. Hicri yüzyılın müceddididir.